ZESPÓŁ ŁAKNIENIA SPACZONEGO (PICA) – JEDZENIE DZIWNYCH RZECZY
Zespół łaknienia spaczonego inaczej pica to zaburzenie odżywiania, w którym człowiek spożywa rzeczy powszechnie uznane za niejadalne. Najbardziej rozpowszechnione jest u kobiet w ciąży i małych dzieci, chociaż tak naprawdę nie ma reguł, co do wieku i płci w kwestii jego występowania.
Ekstremalne formy zespołu łaknienia spaczonego traktuje się jako dolegliwość medyczną, która wymaga odpowiedniego leczenia.
Nietypowe zachcianki
Zespół łaknienia spaczonego definiowany jest jako zaburzenie odżywiania o podłożu behawioralno-biochemicznym.
Został odkryty już w XV wieku i od tej pory jego przypadki diagnozuje się na całym świecie.
Polega na kompulsywnym zjadaniu substancji, które nie nadają się do spożycia (zielona glinka, kreda, ziemia, drewno, piasek, wata itp.) lub posiadaniu nietypowych zachcianek i ogromnego apetytu na nieprzetworzoną żywność, która w normalnie nie powinna być spożywana na surowo (np. mąka, ryż, ziemniaki).
Łacińska nazwa tego zaburzenia – pica – pochodzi od nazwy gatunku ptaka „pica pica”, czyli słynącej z dziwnego apetytu sroki.
Choroba łaknienia spaczonego dotyka wszystkich, niezależnie od płci i wieku, chociaż znacznie częstsze zachorowania obserwuje się u kobiet w ciąży i małych dzieci.
W tych dwóch przypadkach pica zazwyczaj zaczyna się i kończy zupełnie spontanicznie.
Aby móc zdiagnozować tę dolegliwość jako poważną, wymagającą leczenia chorobę, jej objawy muszą utrzymywać się przynajmniej przez miesiąc i dotyczyć jedynie osób, dla których próbowanie niejadalnego pożywienia nie jest formą eksperymentu i niewiedzy (jak np. u niemowląt), lecz uznawane jest za formę niedostosowania do odpowiedniego poziomu rozwoju człowieka.
Przyczyny zespołu łaknienia spaczonego
Za główne przyczyny zespołu łaknienia spaczonego uznaje się:
• opóźnienie w rozwoju umysłowym;
• niedobór żelaza (w 50% przypadków najczęstsza przyczyna) lub cynku;
• otępienia i zaburzenia świadomości;
• trwałe zmiany w mózgu, np. nowotwór ośrodkowego układu nerwowego;
• zaburzenia nerwicowe;
• schizofrenię;
• zaburzenia obsesyjno-kompulsywne;
• występujące u nastolatków zaburzenia odżywiania i problemy wynikające z restrykcyjnych diet;
• niski status społeczno-ekonomiczny (niedożywienie);
• wpływy kulturowe (rytuały o znaczeniu religijnym);
• niedostateczny poziom dopaminy w mózgu.
Pica i jej rodzaje
Patologiczny apetyt na niejadalne może dotyczyć przeróżnych produktów.
Często nie budzą one zbyt dużego szoku, ale niekiedy zespół łaknienia spaczonego dotyczy rzeczy tak okropnych, że na samą myśl wywołują one mdłości u zdrowego człowieka.
Oto niektóre przykłady picy:
• aerofagia – połykanie powietrza związane z późniejszymi wzdęciami i głośnym odbijaniem się;
• amylofagia – konsumpcja surowej skrobi;
• autokanibalizm – zjadanie paznokci i własnych elementów ciała;
• emitofagia – jedzenie wymiocin;
• geofagia – konsumpcja ziemi, gliny lub brudu;
• geomelofagia – zjadanie surowych ziemniaków;
• hematofagia – wypijanie krwi;
• hialofagia – apetyt na szkło;
• kautopireiofagia – jedzenie wypalonych zapałek;
• koniofagia – konsumpcja kurzu;
• koprofagia – jedzenie kału;
• ksylofagia – apetyt na drewno;
• litofagia – zjadanie kamieni;
• mukofagia – spożywanie własnych, wysuszonych wydzielin z nosa;
• pagofagia – jedzenie lodu;
• ryzofagia – konsumpcja surowego ryżu;
• trichofagia – zjadanie włosów lub wełny;
• urofagia – wypijanie moczu.
Rozpoznanie i leczenie
Prawie połowa przypadków zespołu łaknienia spaczonego jest rozpoznawana jako niedobory żelaza lub innego składnika odżywczego.
Problem ten dotyczy 50% pacjentów z anemią.
Uzupełnienie niedoborów danego pierwiastka i odpowiednia suplementacja mogą w ciągu kilku dni pomóc pacjentowi wrócić do normy.
Pica bywa także rozpoznawana zupełnie przypadkowo, np. podczas badania RTG obrazującego górny i dolny odcinek przewodu pokarmowego oraz gastroskopii.
To wtedy zazwyczaj ukazują się obrazy zjadanego i niestrawionego przez pacjenta dziwnego pożywienia.
W przypadku zespołu łaknienia spaczonego, który jest związany z zaburzeniami behawioralnymi i psychicznym należy rozpocząć odpowiednią terapię farmakologiczną oraz psychologiczną, która pomoże pacjentowi uporać się z problemem zjadania substancji nieżywnościowych.
Lekceważenie długotrwałych i nieustępujących objawów tej choroby może prowadzić do zaburzenia funkcjonowania przewodu pokarmowego, jelit, żołądka, uszkodzenia zębów, chorób pasożytniczych, a nawet śmierci (w przypadku zjadania produktów zawierających toksyczne substancje np. rtęć lub ołów).
Skuteczna pomoc psychologiczna kliknij TUTAJ
*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.
https://www.youtube.com/watch?v=-_Kf_-YNW5c
https://www.youtube.com/watch?v=8JQ-oY7761c