Choroby z tropików. Wakacje to pora wymarzonych urlopów i upragnionych wycieczek. Często ich celem są egzotyczne, tropikalne kraje. Niekiedy nieświadomi zagrożenia, jakie na nas czeka, wyruszamy w podróż życia, a potem wracamy z niemiłą pamiątką w postaci tropikalnej choroby. Jakie zagrożenia czekają na nas w tropikach i subtropikach ze strony owadów i pajęczaków?

Chikungunya i malaria, czyli prezenty od komarów

Chikungunya jest zakaźną chorobą wirusową przenoszoną przez komary, podczas której występuje ostra gorączka oraz bóle głowy, mięśni, długotrwałe bóle stawów oraz świąd i wysypka.

Na zakażenie narażone są osoby podróżujące do Azji Południowo-Wschodniej, Czarnej Afryce lub Subkontynencie Indyjskim.

Malaria, inaczej zimnica lub febra należy natomiast do chorób pasożytniczych, którą u ludzi wywołuje pięć gatunków zarodźców.

Objawy malarii pojawiają się u zakażonej osoby w trzech następujących po sobie fazach: najpierw pojawia się faza zimna, w której występują dreszcze, następnie faza gorąca z wysoką gorączką powyżej 40 stopni Celsjusza, suchość skóry, śpiączka, bóle brzucha oraz faza ustępowania objawów z gwałtownym spadkiem temperatury i potami.

Przed wyjazdem do zagrożonej strefy (Ameryki Środkowej, Meksyku, środkowej Afryki, centralnej Azji, Półwyspu Indyjskiego lub Indonezji) należy zgodnie z zaleceniami lekarza przyjmować leki przeciwmalaryczne lub MSM.

Gorączka Zachodniego Nilu – egipski podarunek

Gorączka Zachodniego Nilu należy do chorób tropikalnych występujących głównie w Egipcie i w Ugandzie, choć jej epidemie pojawiły się także na Bliskim Wschodzie, w Rumunii, Rosji oraz w Azji Środkowej.

Jest to wirusowa choroba tropikalna, którą wywołuje wirus Zachodniego Nilu przenoszony głównie przez komary oraz muchówki, meszki i kleszcze.

Gorączka Zachodniego Nilu może przebiegać zupełnie bezobjawowo lub mogą pojawić się objawy w postaci bardzo wysokiej gorączki, silnego bólu głowy, mięśni, sztywność karku, wysypka oraz nadwrażliwość na światło.

Japońskie zapalenie mózgu prosto z Dalekiego Wschodu

Japońskie zapalenie mózgu jest zakaźną, przenoszoną przez komary z rodzaju Culex i Aedes chorobą tropikalną wywołaną przez wirus z rodziny Flaviviridae.

Zarazić się nią można przebywając przede wszystkim na Dalekim Wschodzie, a także Indiach, na Sri Lance, w Azji Południowo-Wschodniej, w Pakistanie, Nepalu oraz Papui-Nowej Gwinei.

Japońskie zapalenie mózgu przebiega w 99% bezobjawowo lub w przybiera łagodne objawy podobne do grypy.

Gorączka krwotoczna Ebola

Gorączka krwotoczna wywołana wirusem Ebola należy do szczególnie niebezpiecznych chorób tropikalnych, którymi można zarazić się w Afryce, zwłaszcza w Sudanie, Zairze i Ugandzie oraz na Wybrzeżu Kości Słoniowej.

Do zakażenia gorączką krwotoczną Ebola dochodzi najczęściej na skutek bezpośredniego kontaktu z krwią, płynami ustrojowymi, wydzielinami i wydalinami chorego.

Objawy choroby to bardzo wysoka gorączka, skaza krwotoczna, krwiste wymioty i biegunka.

Chory szybko się odwadnia oraz gwałtownie traci masę ciała.

Dla większości chorych zachorowanie na Ebolę kończy się śmiercią.

Krymsko-kongijska gorączka krwotoczna

Gorączkę krwotoczną zwaną krymsko-kongijską przenoszą kleszcze pasożytujące na zakażonych ptakach.

Jest to choroba zakaźna, którą wywołuje wirus należący do rodziny Bunyaviridae.

Na zachorowanie na krymsko-kongijską gorączkę krwotoczną narażone są osoby spędzające wakacje w Afryce Centralnej, Afryce Południowo-Wschodniej, w Azji Centralnej oraz we wschodnich państwach kontynentu europejskiego.

Choroba ta ma bardzo ciężki przebieg, a około 40% chorujących pacjentów umiera.

Początkowo występuje szybko narastająca gorączka, dreszcze, bóle głowy i mięśni.

Z czasem pojawiają się wymioty, biegunka, żółtaczka oraz odwodnienie organizmu i duża utrata masy ciała.

Gorączka muchy piaskowej (gorączka trzydniowa)

Przebywającym na terenach południowej Europy, na Bałkanach, we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego, w Afryce Północnej oraz w Pakistanie, Iranie, Iraku, Afganistanie lub Indiach grozi zachorowanie na gorączkę muchy piaskowej.

Jest to choroba, którą przenoszą muchówki z rodzaju Phlebotomus.

Jej objawy obejmują pojawienie się nagłej, wysokiej gorączki, objawów grypopodobnych, zaparć lub biegunki oraz zapalenia spojówek.

Symptomy gorączki muchy piaskowej zwykle utrzymują się nie dłużej niż trzy dni.

Żółta gorączka (żółta febra)

Żółta gorączka należy do jednych z najczęstszych chorób tropikalnych.

Wjazd do wielu krajów, w których występują epidemie żółtej febry, odbywa się jedynie za okazaniem poświadczenia o obowiązkowym szczepieniu.

Wirus żółtej gorączki przenoszą komary bytujące w strefach tropiku i subtropiku Ameryki Środkowej i Południowej oraz Afryki Subsaharyjskiej.

Początkowo chorobie towarzyszy bardzo wysoka gorączka, dreszcze i bóle głowy.

Po kilku dniach następuje jedno lub dwudniowy okres remisji, po którym pojawia się nasilenie objawów i żółtaczka.

W większości jednak przebieg choroby ma charakter łagodny.

Leiszmanioza – pamiątka pozostawiana przez muchówki

Leiszmanioza to choroba pasożytnicza, którą przenoszą krwiopijne samice muchówek.

Wyróżnia się trzy postacie leiszmaniozy: trzewną, skórną oraz skórno-śluzówkową.

Leiszmanioza trzewna występuje na terenach Bangladeszu, Brazylii, w Indiach, Nepalu, Etiopii oraz Sudanie.

Charakteryzuje ją wysoka gorączka z dwoma szczytowymi osiągami temperatury w ciągu doby, utrata masy ciała, powiększenie węzłów chłonnych, wątroby i śledziony oraz zmiany skóry twarzy i rąk (np. złuszczanie lub zbrązowienie naskórka).

Leiszmaniozą skórną można zostać zakażonym, przebywając w Brazylii, Peru, Afganistanie, Algierii, Arabii Saudyjskiej, Iranie, Iraku i Syrii.

Ugryzienie zakażonej muchówki powoduje pojawienie się grudki, która z czasem rośnie i wrzodzieje.

Na skórze tworzą się otwarte, ropne rany.

Leiszmanioza skórno-śluzówkowa to choroba występująca głównie na terenach Brazylii, Peru i Boliwii.

Dotyczy pojawiania się ran w błonach śluzowych jamy ustnej i nosowej, które zniekształcają struktury chrzęstne i kostne nosa, podniebienia oraz krtani.

Kleszczowe zapalenie mózgu

Na kleszczowe zapalenie mózgu początkowo z grypopodobnymi, a następnie ciężkimi, mózgowymi objawami narażone są osoby przebywające na wielu terenach, w Europie (Polska, Rosja, Słowenia, Austria, Czechy, Litwa, Łotwa, Estonia, Niemcy, Szwajcaria, Szwecja i Węgry) oraz w Azji (Korea Południowa, Chiny, Japonia i Mongolia).

Zakazić się można przez ukąszenie zainfekowanego kleszcza.

Niekiedy spotykane są także zakażenia spowodowane spożyciem niepasteryzowanych produktów mlecznych pochodzących od zakażonych zwierząt (krów, owcy lub kóz).

Trypanosomoza amerykańska (choroba Chagasa)

Trypanosomoza amerykańska zwana również chorobą Chagasa jest chorobą pasożytniczą, którą przenoszą pluskwiaki.

Występuje głównie w Ameryce Środkowej i Południowej.

Zarażenie następuje najczęściej, kiedy przez uszkodzoną skórę człowieka dostaną się wydaliny krwiopijnego pluskwiaka.

Rzadziej spotyka się przypadki zarażenia spowodowanego ukąszeniem lub spożywaniem zanieczyszczonych pokarmów.

W ostrej postaci choroby dochodzi do opuchnięcia i zaczerwienienia ukąszenia, gorączki, ogólnego zmęczenia i osłabienia, objawów ze strony układu pokarmowego oraz powiększenia węzłów chłonnych.

W postaci chronicznej dochodzi do znacznego osłabienia pracy zajętego przez chorobę organu.

Najczęściej trypanosomoza amerykańska w postaci chronicznej dotyczy zaburzeń pracy serca lub jelit.

Muszyce – skórne niespodzianki

Muszyce stanowią grupę chorób, którą wywołują żywiące się krwią muchówki.

W miejscu przebicia skóry muchówki składają larwy, które rozwijają się w tkance podskórnej człowieka, powodując owrzodzenia, odczyny zapalne, rany oraz zmiany podobne do czyraków.

Najwięcej przypadków zachorowań na muszyce odnotowuje się w gorących, tropikalnych strefach Afryki, Azji oraz Ameryki Środkowej i Południowej.

Filariozy, czyli nicienie w natarciu

Filariozy to grupa chorób wywoływanych przez pasożyty należące do nicieni, przenoszone przez krwiopijne owady: komary (wuchererioza i brugioza), meszki (onchocerkoza) i bąki ślepaki (loajoza).

W przypadku wuchereriozy i brugiozy dochodzi do zaatakowania węzłów i naczyń chłonnych, przy czym w brugiozie występuje słoniowacizna.

Z kolei w onchocerkozie pojawia się zgrubienie i łuszczenie się skóry, natomiast w loajozie charakterystyczny objaw stanowi uporczywy świąd skóry kończyn górnych i twarzy.

Szczególne zagrożenie filariozy stanowią dla osób przebywających w Afryce, w Azji Południowo-Wschodniej i na wyspach Pacyfiku (wuchererioza), w Ameryce Południowej, Afryce Równikowej i na Bliskim Wschodzie (onchocerkoza), w Afryce Równikowej (loajoza) oraz na terenie Malezji i Indonezji (brugioza).

Praktyczne porady

Każdorazowo wyjeżdżając na wakacje w tropikalne lub subtropikalne rejony, należy zadbać o odpowiednie przygotowanie się do podróży.

W ramach listy przygotowań do wyjazdu warto uwzględnić:

• Wizytę w gabinecie lekarza rodzinnego lub o ile to możliwe, wizytę w poradni medycyny podróży, gdzie można liczyć na fachowe porady odnośnie profilaktyki zdrowotnej przed tropikalnymi wakacjami.
• Zastosowanie chemioprofilaktyki przeciwmalarycznej.
• Zakup odpowiedniego zaopatrzenia do apteczki podróżnej (m.in. lek przeciwmalaryczny, środki odstraszające owady, lek przeciwalergiczny, przeciwgorączkowy, przeciwbólowy i przeciwbiegunkowy).
• Dobór odpowiedniego ubrania na podróż, w razie potrzeby osłaniającego skórę przed ugryzieniami owadów (długie nogawki i rękawy).

Zawsze należy pamiętać, że wyprawa w odmienne warunki klimatyczne wymaga od nas odpowiedniego przygotowania.

Warto jednak poświęcić trochę czasu przed wyjazdem i zadbać o najdrobniejsze szczegóły, by z wakacji wrócić tylko z miłymi wspomnieniami.

WSPARCIE NIEZALEŻNYCH PORTALI

*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.

P.S. Informacje przedstawione w artykule nie są pisane przez lekarza. Nie są one fachową opinią, ani poradą medyczną. Nie mogą zastąpić opinii i wiedzy pracownika służby zdrowia, np. lekarza. Wszelkie rady, które są na mojej stronie stosujesz wyłącznie na własną odpowiedzialność.

https://www.youtube.com/watch?v=ps0ITSEzu4E

https://www.youtube.com/watch?v=0e50G_LI_cM