Starożytne egipskie koncepcje związku duszy z ciałem były złożone i fascynujące. Egipcjanie wierzyli, że ciało (w szczególności serce – „Ib”) mieści indywidualną świadomość osoby. Jednak oprócz ciała fizycznego osoba składała się z wielu różnych składników. To, co my nazywamy duszą, dla nich było kombinacją dziewięciu oddzielnych części, które zostały zintegrowane w całość, ale miały bardzo wyraźne, odrębne od siebie aspekty. Oprócz składników ludzkiej duszy istniało jeszcze ludzkie ciało określane jako Ha-Haw – interpretowane jako suma wszystkich części ciała.

Serce, czyli Ib

Serce

było niezwykle ważną częścią egipskiej duszy.

Uważano, że tworzy się z jednej kropli krwi pobranej z serca matki dziecka w momencie poczęcia.

Było siedzibą osobowości i duszy człowieka.

Nie usuwano go podczas mumifikacji, ale kładziono na nim potężny amulet – skarabeusz serca

W starożytnej egipskiej mitologii serce było kluczem do życia pozagrobowego.

Kiedy człowiek po śmierci wszedł do sali sądu, to jego serce zostało wyważone w stosunku do pióra Ma’at.

W ten sposób ustalano, czy żył dobrym życiem i czy zasłużył na przyłączenie się do grona błogosławionych zmarłych.

Cień, czyli Szeut

Cień jest opisywany w tekstach pogrzebowych jako potężny byt, który zarówno wymaga ochrony, jak i zapewnia ochronę.

Kiedy zapada ciemność, cień znika, aby odrodzić się następnego dnia wraz ze wschodem słońca.

Cień był także odrębnym trybem istnienia.

Obraz boga wyrzeźbionego na ścianie świątyni był czasami nazywany jego cieniem, a sama świątynia była czasami nazywana świątynią cienia.

Cień wiązał się także ze śmiercią i pogrzebowym bogiem Anubisem.

Teksty trumienne kojarzą cień z ciałem w grobowcu.

Starożytni Egipcjanie wierzyli, że cień podsumowuje to, co dana osoba sobą reprezentuje.

Imię, czyli Ren

Imię to kolejna kluczowa część duszy.

Ren zostało nadawane zaraz po urodzeniu i Egipcjanie wierzyli, że będą żyli tak długo, jak długo ich imię będzie wypowiadane.

Imię nadawało tożsamość.

Jeśli zostało zapomniane, dana osoba nie była już odrębną istotą i przestawała istnieć.

Dlatego też na grobowcach wpisywano imion ich właścicieli, aby odwiedzający nie zapomnieli i wymieniali ich imiona, dzięki czemu będą mogli rozwinąć się w zaświatach.

Dusza, czyli Ba

Termin Ba często tłumaczy się jako dusza, ale tak naprawdę nie obejmuje to jego pełnego znaczenia.

Starożytni Egipcjanie wierzyli, że Ba było wszystkim tym, co czyni człowieka wyjątkowym.

Mogło być postrzegane jako ogólny skutek, jaki człowiek ma na otaczający go świat lub jako jego charakterystyczna osobowość.

Ba przedstawiano jako ptaka z ludzką głową.

Był zakotwiczony w ciele w czasie życia, ale uwolniony w momencie śmierci.

Ciało fizyczne, czyli Khat

Termin Khat był rozumiany przez starożytnych Egipcjan jako fizyczne ciało, które po śmierci, zapewniało pomost między duszą a ziemskim życiem.

Ciało fizyczne przekształcano w mumię, która pozostawała na ziemi.

Ciało duchowe, czyli Sahu

Sahu jest opisywane jako duchowe ciało, definiowane jako granica psychiczna lub magazyn duszy.

Ciało duchowe było nieśmiertelne, lecz podobne do śmiertelnego ciała z którego wyrosło.

Energia życiowa, czyli Ka

Według starożytnych Egipcjan Ka była istotną częścią duszy, ponieważ wyznaczała różnice pomiędzy żywą a martwą osobą.

Energia życiowa została stworzona w tym samym czasie co żywe ciało (khat).

Reprezentowała siłę życiową, czyli istotę danej osoby.

Egipcjanie wierzyli, że moment śmierci następuje, gdy Ka opuszcza ciało i oddala się do zaświatów.

Wierzono, że jedzenie i napoje podtrzymują energię życiową w ciele, dlatego też stanowiły one dużą część datków pogrzebowych.

Duch, czyli Akh

W starożytnym Egipcie wierzono, że Akh to duch zmarłego.

Był przekształconym nieśmiertelnym ja, które oferowało magiczne połączenie Ba i Ka, spojone poprzez Ren, pozbawione już cienia (Szeut) i ciała (Ha).

W Starym Królestwie tylko królowie i bogowie utożsamiani byli z Akh, ale wraz z upływem czasu wszyscy ludzie mogli mieć nadzieję, że zostaną przemienieni w błogosławionego ducha zmarłych.

Żywi ludzie mogliby modlić się do duchów swoich przodków i prosić o pomoc, ale musieli przy tym pamiętać, że duch mógł wymierzyć im również karę.

Drugi Akh, czyli Sechem

Sechem było kolejnym aspektem Akh, który pozwalał duchowi opanować okoliczności.

To była swego rodzaju życiowa energia jednostki, która objawiła się jako moc kontrolowania otoczenia i rezultatów.

Egipska koncepcja duszy jest najbardziej rozwinięta i skomplikowana ze wszystkich innych starożytnych teorii wyjaśniających aspekty ludzkiej duszy.

Wszystkie dziewięć części mogło funkcjonować tylko wtedy, gdy ciało zmarłego pozostawało nienaruszone, dlatego też mumifikacja stała się integralną częścią rytuałów pochówku i kultury starożytnego Egiptu.

WSPARCIE NIEZALEŻNYCH PORTALI

*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.