Chazarowie – chociaż niewiele dowiemy się o nich z podręczników historii, to od VII do X wieku utworzyli silne i sprawnie zarządzane państwo zwane Kaganatem Chazarskim. Ich dynamiczna ekspansja terytorialna składała się z dwóch czynników – regularnych wypadów grabieżczych oraz tolerancji wielokulturowej i wielowyznaniowej. Jednak w trakcie swego istnienia dokonali wielu tajemniczych i niezrozumiałych rzeczy. Jak udało stworzyć sprawne państwo na zgliszczach Kaganatu Zachodniotureckiego? Co jest takiego w Chazarach, że Żydzi wstydzą się przeszłości związanej właśnie z tym ludem?

Początek i rozkwit Kaganatu Chazarskiego

Chazarowie pojawili się na pograniczu Europy w VI wieku naszej ery i osiedlili się na terenie dzisiejszego Dagestanu, w rejonach północnego Kaukazu.

Około 630-650 roku naszej ery dali oni początek Kaganatowi Chazarskiemu, utworzonemu po rozpadzie i upadku Kaganatu Zachodniotureckiego.

Niespełna 100 lat później z niedużej osady Kozarowie – jak również zwano Chazarów – kontrolowali rozległe tereny od Krymu i Dniepru po wybrzeża Morza Kaspijskiego i od Północnego Kaukazu po środkowe dorzecze Wołgi.

Tak rozległe tereny zamieszkiwało wiele ludów (mieszkali tu między innymi Alanowie, Goci, Bułgarzy, Pieczyngowie, Rusowie) oraz narodów (najczęściej spotkać można było Greków, Arabów, Żydów i Persów).

Nietrudno się domyślić, że równocześnie za wielonarodowością i zróżnicowaniem etnicznym idzie mnogość wyznań i wiar.

Kaganat Chazarski krzyżował wpływy zarówno islamu, jak i chrześcijaństwa w jego wschodnim, wydaniu.

Istniały tu również skupiska ludności żydowskiej, która stanowiła azyl dla uchodźców z Babilonu.

Kwestia religii u Chazarów

Sami Chazarowie wyznawali tengryzm – religię wspólną dla tureckich i mongolskich ludów azjatyckich, która bazowała na animizmie, wierze w „Wielkie Niebo” lub „Wielkie Bóstwo” oraz szamanizmie przeplecionych rozmaitymi praktykami.

Pomimo swoich rozbudowanych rytuałów i głębokiej wiary, Kozarowie z szacunkiem i tolerancją odnosili się do przedstawicieli islamu, judaizmu i chrześcijaństwa.

Ibn Rosteh, pisarz arabski z początku dziesiątego wieku, wspomina o podległym Chazarom królu miasta Hajdfln, który „w piątek modli się wraz z muzułmanami, w sobotę z Żydami, zaś w niedzielę z chrześcijanami”.

Status quo utrzymywał się do 737 roku, kiedy to po porażce z Arabią, władca Chazarów wraz z rodziną musiał przyjąć wyznanie muzułmańskie, by zagwarantować pokój.

Dość szybko jednak zrezygnowano z islamu – tuż po śmierci władcy zdecydowano się na zdumiewający krok.

Ogłoszono, iż od tej pory państwo chazarskie za swoją oficjalną religię przyjmuje… judazim.

Stało się to po tym, jak możni Kozarowie i urzędnicy symbolicznie uznali religię mojżeszową za swoją własną.

Dlaczego tak się stało oraz czemu współcześnie jest to wstydliwy i drażliwy temat wśród Żydów?

Żydowscy Chazarowie czy chazarski judaizm?

Powstało wiele spekulacji i teorii, dlaczego Chazarowie przyjęli judaizm.

Jedna z teorii głosi, jakoby uchodźcy żydowscy przekonali do swojego wyznania najważniejsze osoby w państwie.

Jednak nie tylko uciekinierzy z Babilonu mieli odegrać istotną rolę – na tereny te przybywali też wyznawcy religii mojżeszowej z Iraku oraz wędrowni kupcy żydowscy.

Być może udało im się dokonać nawrócenia chazarskiej elity.

Druga teoria głosi, że judaizm przyjęto z rozsądku, bowiem wybrano go przypuszczalnie jako przeciwwagę zarówno dla chrześcijaństwa, jak też islamu.

Dołączenie do grona monoteistycznych wyznań pozwalało poprawić pozycję na arenie międzynarodowej i zyskać status „cywilizowanych”, równorzędnych partnerów.

Jednocześnie był to dla Chazarów sposób na ograniczenie wpływów politycznych Bizancjum i arabskiego kalifatu we własnym państwie.

Niezależnie od powodów, to wydarzenie obecnie stanowi „sól w oku” Żydów pochodzenia izraelskiego.

Społeczność żydowska dzieli się na dwie główne grupy: Aszkenazyjczyków oraz Sefardyjczyków.

O ile Sefardyjczycy są rodowitymi przodkami Izraelitów, czyli – wedle wyznawców judaizmu – „Narodu Wybranego”, o tyle Aszkenazyjczycy wywodzą się bezpośrednio od Chazarów, którzy z „Narodem Wybranym” nie mają nic wspólnego.

Aszkenazyjczycy, chociaż nie są „rodowitymi Żydami”, utożsamiają się z Semitami i również podają się za Żydów.

Semici są niezadowoleni z takiego stanu rzeczy, bowiem wedle Przymierza Mojżesza z Jahwe, to rdzenni Izraelici mieli budować potęgę i wspaniałość Królestwa Izraela.

Za sprawą Chazarów jednak stopniowo zatarto różnicę między Aszkenazyjczykami oraz Sefardyjczykami, przez co odbudowa Izraela została uniemożliwiona.

WSPARCIE NIEZALEŻNYCH PORTALI

*Niebieską czcionką oznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.

https://www.youtube.com/watch?v=wLZ50v9u7Mo