ZMYSŁ WĘCHU I TO, CZEGO O NIM NIE WIECIE
Wpływ zapachu na stan zarówno fizyczny, jak i psychiczny człowieka od bardzo dawna zanany jest psychologii i fizjologii. Z tych właśnie względów to aromaterapia stała się jedną z najpopularniejszych i najszybciej rozwijających się dziedzin medycyny niekonwencjonalnej.
Niezależnie od tego, czy zdajemy sobie z tego sprawę, czy też nie, od momentu naszego powstania na Ziemi, każdy z nas, każdego dnia korzysta z aromaterapii.
Tak zostaliśmy stworzeni i my, i Ziemia.
My otrzymaliśmy cudowny i głęboko rozwinięty zmysł węchu oraz ciało mające zdolność do samoleczenia, a Ziemia obdarzona została dorodnością roślin i żywiołów, których część składowa, etery, mają zdolność leczenia innych żywych, ziemskich stworzeń.
Każdy spacer po parku, lesie, polanie, plaży, polu, w górach, czy po łące niesie ze sobą bogactwo substancji leczniczych, które bardziej lub mniej świadomie wdychamy.
Nasze ciało przyjmuje te eteryczne drobinki i pozwala im nas leczyć, umiejętnie nawiązując przy tym współpracę.
Miliony, a nawet miliardy zapachowych kompozycji, z których każda wie dokładnie, w jakie miejsce ma dotrzeć, na jakie wiązanie chemiczne naszego ciała zadziałać i w jaki dokładnie sposób to zrobić.
To niezwykła zdolność i umiejętność natury, której częścią nieustannie pozostajemy.
To siła, z którą nie może równać się żaden syntetycznie wyhodowany twór.
Sosna, jaśmin, pokrzywa, dzika róża, dziki czarny bez, jodła, brzoza, morska bryza, czy zapach ziemi po burzy, to tylko nieliczne etery nieustannie docierające do naszych receptorów węchowych.
Co ważne, nasza reakcja na zapachy odbywa się głównie na poziomie naszej podświadomości.
Nasza świadomość reaguje dopiero na silne i dobrze nam znane bodźce te, które np. sygnalizują nam niebezpieczeństwo bądź przywołują miłe skojarzenia, czy wspomnienia.
Jak biologicznie działa zmysł węchu?
Organem reprezentacyjnym zmysłu węchu jest oczywiście nasz nos i umieszczone w nim 40-50 mln receptorów węchowych.
Każdy pojedynczy receptor jest komórką układu nerwowego zaopatrzoną w 10-12 rzęsek.
W momencie, gdy wdychamy nosem powietrze, lotne substancje w nim zawarte osadzają się na błonie śluzowej jamy nosowej i rozpuszczają w pokrywającym ją śluzie.
Takie właśnie pobudzenie rzęsek zapoczątkowuje reakcje biochemiczne.
Powstałe w neuronie węchowym impulsy elektryczne docierają do leżącej nad polem węchowym opuszki węchowej i stamtąd docierają do kory węchowej mózgu.
To, co jest fascynujące i co odróżnia zmysł węchu od innych naszych zmysłów to fakt, iż droga od receptora do odpowiedniego miejsca kory mózgowej jest bardzo krótka i szybka, kora węchowa mózgu znajduje się bowiem tuż nad samym nosem.
Wynika z tego bardzo prosty i ważny wniosek, iż bodziec węchowy dociera do nas zdecydowanie szybciej, niż wiadomość płynąca z innych naszych podstawowych zmysłów, zatem nasza pierwsza reakcja opiera się właśnie o ten bodziec, czyli o zapach, który poczuliśmy (i oczywiście o to, jak go podświadomie zinterpretowaliśmy).
Czym jest zapach?
Zapach fizycznie jest niczym innym jak malutkimi cząsteczkami składającymi się z kilku lub kilkudziesięciu atomów węgla.
Tym, co odróżnia zapachy od siebie na poziomie fizycznym, nie jest jednak ilość owych atomów, a ich przestrzenny układ.
Pierwszym zmysłem, jaki kształtuje się w ciele człowieka, jeszcze przed jego narodzinami, jest właśnie węch.
Często można spotkać się z opiniami, iż noworodki nie czują zapachów.
Nic bardziej błędnego!
W momencie, gdy przychodzimy na świat, nasz aparat węchowy jest całkowicie rozwinięty i przygotowany do użytku.
Poznajemy zatem nowy dla nas świat głównie za pomocą węchu.
Jedyna różnica w postrzeganiu świata zapachów między osobą dorosłą a niemowlakiem tkwi w tym, iż dzieci do około czwartego roku życia nie klasyfikują poznanych zapachów w kategoriach przyjemne/nieprzyjemne.
Okazuje się również, że spośród naszych zmysłów, to właśnie węch jest tym, na którym możemy najbardziej polegać.
Biorąc pod uwagę nowo przyswojone przez nas dane, w przeciwieństwie do obrazów, których pamiętamy jedynie 50% po okresie trzech miesięcy, 65% poznanych zapachów potrafimy rozpoznać po upływie roku.
Zmysł węchu jest najbardziej czułym spośród naszych zmysłów.
Działa z taką siłą i precyzją, którą trudno jest sobie i wyobrazić i nawet skrupulatnie wyliczyć.
Poglądowo wygląda to tak: człowiek o przeciętnie rozwiniętym zmyśle węchu wyczuwa wanilinę, substancję tworzącą zapach w wanilii, w stężeniu 1 gram w 10 000 000 metrów sześciennych powietrza.
Warto tutaj zaznaczyć, iż 1 gram to mniej zapachu niż zawiera torebeczka cukru waniliowego, a przeciętny pokój mieszkalny liczy sobie ok. 50 metrów sześciennych.
I to wcale nie jest zapach posiadający szczególnie niski próg wyczuwalności, istnieje bowiem wiele substancji, których próg wyczuwalności dla węchu człowieka jest o miliony, a nawet miliardy niższy.
Niebywałe prawda?
Każdy z nas posiada swój zapach, swoją własną, niepowtarzalną mieszankę eteryczną.
Tak samo, jak każdy z nas odbiera zapachy na swój sposób.
Możemy z jednego pomieszczenia selekcjonować zupełnie inne wonie, bądź też te same odczuwać w inny sposób.
Tak samo odczuwane przez nas emocje również posiadają swoją indywidualną strukturę zapachową.
Jak wynika z jednego z eksperymentów, człowiek, posługując się zmysłem węchu, jest w stanie nieświadomie wyczuć, czy drugi człowiek brzydzi się czegoś, czy obawia.
Węch odgrywa również bardzo istotną rolę w doborze partnera, czy partnerki.
Człowiek za pomocą węchu, oczywiście nieświadomie, wybiera osoby, z którymi jest w stanie spłodzić najlepiej przystosowane do życia potomstwo.
W jaki sposób?
Za pomocą węchu wyczuwamy czy główny układ zgodności tkankowej (MHC) drugiej osoby jest tożsamy z naszym.
Powołanie na świat potomstwa o jak najlepszych i najsilniejszych cechach możliwe jest, gdy układy te są od siebie znacznie różne.
Fascynujące, prawda?
Wonne ciekawostki
A oto jeszcze kilka dodatkowych, wonnych ciekawostek:
- Mężczyzna za pomocą węchu jest w stanie rozpoznać okres owulacji u kobiety.
- Myśląc o dobrym jedzeniu, odruchowo skupiamy swoją uwagę na jego smaku, prawda? Okazuje się jednak, iż około 80% doznań powstałych podczas jedzenia dostarcza nam nasz zmysł węchu. Niemożliwe? A jednak. Usadowione na naszym języku kubki smakowe, rozróżniają jedynie pięć smaków, gdzie receptory węchu potrafią wyróżnić aż bilion zapachów!
- Zapewne większość z nas odczuła to na samym sobie, iż konkretny zapach może obudzić w nas wspomnienia, które nasza podświadomość z owym zapachem skorelowała. Znaczna większość takich zależności dotyczy pierwszych 10 lat naszego życia. Może dlatego najbardziej smakują nam potrawy mamy? Dla porównania dodam, iż wspomnienia związane z obrazami dotyczą późniejszego okresu naszego życia.
- Naukowcy postawili hipotezę, iż cały świat zapachów można podzielić na siedem grup podstawowych: kwiatowy, ostry, miętowy, zgniły, stęchły, kamforowy oraz eteryczny, gdzie każdy zapach jest odmianą jednej z grup. Na razie jednak jest to jedynie hipoteza.
- Powszechnie wiadomo, iż kobiety będące w ciąży znacznie silniej odczuwają zapachy. Jednakowoż w codziennym funkcjonowaniu również to kobieta jest bardziej podatna na doznania płynące z tego zmysłu, aniżeli mężczyzna.
Podsumowując, myślę, że śmiało możemy stwierdzić, iż ten zazwyczaj bagatelizowany przez nas zmysł, odgrywa bardzo znaczącą rolę w naszym codziennym życiu.
Pamiętajmy jeszcze, że zapachy poprawiają nam nastrój.
Dzięki nim nasze ciało dużo łatwiej rozluźnia się i regeneruje.
Dbajmy zatem o to, by codziennie otaczać się zapachami, które lubimy najbardziej.
Możemy chodzić do lasu, by powdychać cenne etery mnóstwa roślin, które tam bytują, dbać by w naszym wazonie często gościły świeże kwiaty, otaczać się aromatem wonnych potraw i roztaczać wokół siebie zapachy olejków eterycznych.
Zdecydowanie umili nam to życie i polepszy nasze zdrowie.
*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.
https://www.youtube.com/watch?v=QXbRzIkP0Cc