Hazard – dla wielu niedostępny, a dla innych powód do zmartwień o to, ile się wygra, o ile zagrać i jak długo mi się poszczęści. Jednak to zazwyczaj nie trwa długo, wygrywa się raz, a może dwa, a potem lecimy w dół i ciągle w dół, aż do momentu, kiedy hazard staje się dla nas najważniejszy. Gra o pieniądze, potem o wartościowe przedmioty – samochód, dom, a później przychodzi czas pożyczek i długów, z których trudno wyjść.

Co to jest hazard?

„Hazard” z języka arabskiego „az-zahr” to nic innego, jak kostka, gra w kości.

Jest zjawiskiem, w którym dochodzi do ryzykowania czegoś wartościowego, a przeważnie są to pieniądze i w tym celu podejmuje się działania, w których rezultat uzależniony jest od czynnika losowego.

Człowiek podejmuje takie ryzyko w nadziei, że uda mu się coś wygrać, a można zagrać m.in. w ruletkę, pokera czy zakłady sportowe.

Hazardzista to osoba, dla której gra staje się najważniejsza, poświęca jej cały swój czas, a także rodzinę.

W Polsce hazardzista kojarzony jest w sposób negatywny. To ten, który przegrywa wszystko.

Osoba uzależniona od hazardu jest osobą o zaburzonym systemie wartości i dla niej w życiu najważniejsze staje się to, aby znaleźć czas oraz środki na grę.

Uzależnienie od hazardu to choroba postępująca, ale też chroniczna, która jest nieuleczalna, ale można jej postęp zatrzymać.

Przez Międzynarodową Statystyczną Klasyfikację Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 uzależnienie od hazardu określane jest, jako nienormalne zachowanie albo utrata kontroli nad popędami.

Jest to zaburzenie, które polega na częstym oraz powtarzającym się uprawianiu hazardu.

W związku z tym hazard ten zaczyna kontrolować życie chorego i poprzez to prowadzi do zaniedbania jego zobowiązań społecznych, rodzinnych oraz zawodowych.

Jeśli grę traktuje się, jako zabawę, to nie ma w tym nic złego, ponieważ wtedy wystarczy wyznaczyć tylko limit pieniędzy i czasu, który chce się poświęcić na taką rozrywkę.

Natomiast osoba uzależniona od hazardu kieruje się innymi motywami niż tylko rozrywka i miłe spędzanie czasu. Dla niej liczy się tylko wygrana.

Cechą charakterystyczną patologicznego hazardu jest regularne powtarzanie czynności, ale bez określonej i racjonalnej motywacji.

Przede wszystkim hazardzista nie kontroluje się, co doprowadza do negatywnych konsekwencji, np. zadłużenie, zaniedbywanie obowiązków rodzinnych i pracy.

W innym systemie klasyfikacji chorób, czyli DSM-IV, zostały również opisane typowe dla hazardzisty sposoby myślenia, czyli:

• dla hazardzistów bardzo ważne znaczenie mają pieniądze,
• różne sposoby myślenia o rywalizacji,
• permanentny brak wypoczynku,
• wymaganie podziwu,
• tendencje do pracoholizmu,
• dochodzi do częstych zaburzeń psychosomatycznych wywołanych stresem.

Bardzo ciekawe badanie na temat hazardu pod tytułem: „Polak w szponach hazardu” przeprowadziło CBOS (tutaj link). Są to badania z 2011 roku.

Natomiast nowsze badania z 2017 roku są dostępne pod tym linkiem.

Skąd w ogóle bierze się uzależnienie od hazardu?

Uzależnienie od hazardu jest procesem, na który składa się wiele czynników, a takie najważniejsze z nich to: zaburzenia samooceny, a są to przeważnie tzw. zaburzenia narcystyczne, a także nieregularne stany pobudzenia oraz zaburzenia relacji z rodziną czy przyjaciółmi.

Poza tym uzależnienie to ma też swoje źródło w zaburzeniach poczucia własnej wartości, ponieważ większość graczy bardzo negatywnie ocenia swoją osobę, a poprzez to towarzyszy im uczucie pustki oraz to, że są gorsi.

Takie chwilowe wygrane są po prostu rekompensatą za to i sprawiają, że na moment gracz patrzy na swoje życie w pozytywny sposób, ponieważ wreszcie coś się mu udało.

Ponad to u wielu hazardzistów występują również zaburzenia związane z relacjami z przeszłości.

Bardzo często osoby uzależnione od hazardu to osoby z niepełnych rodzina albo takie, które miały trudne relacje z ojcem.

Uzależnienie jest też często u osób, które doświadczyły w dzieciństwie przemocy ze strony rodziców.

Objawy uzależnienia od hazardu

Osobę uzależnioną od hazardu charakteryzuje przymus grania.

Taki człowiek, który nie gra, myśli tylko o tym, aby zagrać i w związku z tym może wpłacać pieniądze na grę, które były przeznaczone na zupełnie coś innego.

Kolejny objaw to nieumiejętność powstrzymywania się przed graniem, gdyż hazardzista poświęca czas na grę nawet w sytuacji, gdy musi wykonywać inne obowiązki, np. praca, studia.

Hazardzista zaczyna obwiniać i usprawiedliwiać się. Szuka przyczyn swoich porażek nie w sobie, ale w czynnikach zewnętrznych.

Zaczynają pojawiać się objawy abstynencyjne, czyli niepokój, nerwowość, frustracja, irytacja, depresja, ale też rozpad relacji międzyludzkich.

Dochodzi do zmiany tolerancji.

Hazardzista zaczyna grać dłużej niż zaplanował albo kończy wtedy, gdy już nie ma za co grać oraz spędza coraz więcej czasu na grze.

U człowieka, u którego hazard jest najważniejszy, pojawia się zaburzenie świata wartości, ponieważ granie dla takiej osoby to jedyna przyjemność, ale też zaczyna grać po to, aby zapomnieć o realnym świecie i poprzez to zaniedbuje inne źródła przyjemności.

Hazardzista cały czas kontynuuje grę, pomimo tego że pojawiają się u niego negatywne skutki fizyczne, np. problemy ze snem, psychiczne, np. wyrzuty sumienia po grze i przegraniu kolejnych pieniędzy oraz skutki społeczne, np. problemy w kontaktach międzyludzkich.

Kolejny problem to deprawacja, ponieważ hazardzista zaciąga kolejne pożyczki finansowe, spienięża swoje rzeczy, ale też dopuszcza się kradzieży oraz kłamstw.

Osoba, która jest uzależniona od hazardu, czuje się dobrze tylko wtedy, kiedy gra, a wspólną cechą wszystkich hazardzistów jest posiadanie wszystkich ważnych rzeczy w swoim życiu i zazwyczaj chcą je zdobyć bez większego wysiłku.

Hazardzista, gdy nie gra, odczuwa głód hazardowy, który nie pozwala mu na wykonywanie innych czynności, ale też pobudza silną potrzebę grania.

Nałóg pojawia się również wtedy, gdy gracz traci kontrolę nad upływającym czasem oraz nad wydawaniem pieniędzy.

Poza tym u takiego hazardzisty pojawia się zespół abstynencyjny, a polega on na tym, że gracz czuje wstyd, upokorzenie oraz smutek.

Patologiczne uzależnienie od hazardu objawia się tym, że gracz skupia całe swoje życie wokół grania, a wszystko inne odsuwa na bok.

Cechy charakteru, które sprzyjają uzależnieniu

To jest tak, że każda osoba, która ma styczność z hazardem, może się od niego uzależnić, a cechy charakteru, które temu sprzyjają, to:

• impulsywność, czyli brak wytrwałości oraz szukanie nowych doświadczeń;
• niska samoocena;
• niedojrzałość emocjonalna;
• poczucie izolacji;
• odczuwanie wysokiego poziomu niepokoju w relacjach interpersonalnych;
• niska odporność na stres oraz frustrację;
• nadmierna wręcz destrukcyjna zależność;
• brak wytrwałości i porządku;
• unikanie konfrontacji;
• marzycielstwo;
• trudności w wyrażaniu uczuć.

Jakie są fazy rozwoju uzależnienia od hazardu?

Uzależnienie od hazardu, tak samo jak i inne uzależnienia, zaczyna się niepozornie.

Wyróżnia się cztery fazy uzależnienia od hazardu.

1. Faza zwycięstw

Najpierw pojawiają się sporadyczne wygrane, które powodują dużą ekscytację, co doprowadza do dużych emocji, które są przyczyną wydzielania adrenaliny.

Pojawiają się dalsze sukcesy oraz większa pewność siebie, które sprawiają, że dana osoba coraz częściej chce być w takim stanie, czyli w stanie, w którym ciągle wygrywa.

Gracz zaczyna odczuwać nadmierny optymizm, czyli ulega takiej iluzji kontroli, że zawsze uda mu się wygrać.

Dlatego zaczyna grać coraz częściej i za większe stawki. Jego celem staje się wygrana, a cel ten nigdy nie zostaje osiągnięty.

Można powiedzieć, że jest to taka prowokacja do dalszej gry, aby wygrywać więcej i więcej.

Objawy, które mogą się tutaj pojawić, to nadmierna ekscytacja i zadowolenie ze sporadycznych wygranych, ale też po raz pierwszy pojawia się napięcie, a także agresja, które są związane z graniem, a osoba grająca wieży, że może pokonać, np. kasyno albo bukmachera.

2. Faza strat

Niestety każda dobra passa kiedyś się kończy.

U gracza, który ciągle zwiększa stawki, zaczynają się kończyć zarobione pieniądze, a zaraz potem pojawiają się pierwsze straty.

Taka osoba zaczyna stawiać coraz więcej, aby odrobić to, co przegrał i zrewanżować się, a w związku z tym zaczynają pojawiać się coraz większe przegrane.

Zaczynają kończyć się wolne środki i w związku z tym gracz zaczyna przeznaczać na grę pieniądze, które były przeznaczone na inny cel, np. wakacje, opłata rachunków czy czynszu za mieszkanie.

Osoba ta zaczyna sobie tłumaczyć, że tylko pożycza te pieniądze, a tak naprawdę kradnie je, ponieważ tych pieniędzy nigdy nie oddaje.

Takie pożyczanie pieniędzy na hazard to kolejny etap degradacji takiej osoby, gdyż nigdy nie powinno się grać za pożyczone pieniądze.

Gracza, nawet duża przegrana, nie powstrzymuje przed dalszą grą.

Chce się odegrać, a gdy uda się mu już coś wygrać, to pieniądze te przeznacza na spłatę długów albo na dalszą grę.

Osoba taka zaczyna grać kosztem swojej pracy, domu, rodziny.

Zaczyna ciągle kłamać i ukrywa przed bliskimi swoją grę. Ciągle liczy, że dużo wygra, co rozwiązałoby jego problemy.

Nie przyznaje się, że ponosi porażki i nie pozwala sobie na to, aby zmierzyć się z konsekwencjami swoich czynów.

3. Faza desperacji

Hazard zaczyna pochłaniać graczowi coraz więcej czasu, a kłamstwa, pożyczki i kradzież pieniędzy sprawiają, że oddala się od rodziny oraz przyjaciół.

Najważniejszym celem hazardzisty staje się dążenie do wygranej za wszelką cenę i tutaj dochodzi do przekształcenia się świata wartości takiej osoby.

Dochodzi do utraty pracy, a do tego długi powodują lęk i panikę.

Do tego dochodzą groźby wierzycieli, co popycha gracza do kolejnych pożyczek oraz kradzieży pieniędzy.

Według gracza rozwiązaniem jego wszystkich problemów będzie wielka wygrana.

U hazardzisty pojawia się wyczerpanie psychiczne, bezradność, depresja, wyrzuty sumienia, a nawet poczucie winy.

4. Faza utraty nadziei

U nałogowego hazardzisty dochodzi do skrajnego wyczerpania, ale też osiąga dno społeczne, psychiczne oraz finansowe.

Tutaj hazardzista przestaje wierzyć w to, że może wiele wygrać i nie wie, jak ma rozwiązać swoje wszystkie problemy.

W tej fazie hazardzista traci rodzinę, przyjaciół, mieszkanie i czuje, że jego życie stało się beznadziejne i w związku z tym zaczynają pojawiać się myśli samobójcze.

Aby zapomnieć o problemach, może zacząć sięgać po alkohol lub leki.

W związku z tym taką ostatnią szansą na ratunek jest profesjonalna pomoc, co pozwoli uniknąć mu więzienia, a nawet śmierci z ręki wierzycieli albo z po prostu z powodu samobójstwa.

Leczenie uzależnienia od hazardu

Uzależnienie od hazardu również podlega leczenia, tak jak i inne nałogi.

Po pomoc należy udać się do specjalisty, który skieruje osobę uzależnioną na terapię i decyduje również o tym, czy taka terapia będzie otwarta, a czy może zamknięta.

U osób, u których uzależnienie jest znaczne, zalecana jest terapia w ośrodku leczenia uzależnień.

Trzeba też pamiętać o tym, że na skuteczność terapii mają wpływ różne czynniki, np. mówienie o hazardzie, noszenie przy sobie odliczonej kwoty gotówki albo unikanie miejsc, które kojarzą się z hazardem.

Poza tym w leczenie powinny być zaangażowane bliskie osoby uzależnionego, ponieważ wsparcie rodziny jest tutaj bardzo ważne.

Jednak taką podstawą leczenia uzależnienia od hazardu jest gotowość pacjenta, a to z kolei jest związane z tym, czy osoba uzależniona uświadamia sobie własny problem.

Skuteczna pomoc psychologiczna kliknij  TUTAJ

WSPARCIE NIEZALEŻNYCH PORTALI

*Niebieską czcionką zaznaczono odnośniki np. do badań, tekstów źródłowych lub artykułów powiązanych tematycznie.